EFQM : European Foundation of Quality Management.
Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı olarak ismini çevirebileceğimiz kurumun Türkiyede Lisanslı temsilcisi KALDER (Kalite Derneği) dir. EFQM Türkiye olarak da söylemekte behis olmadığını düşündüğüm KALDER Ulusal kalite Hareketinin kurucusu ve yürütücü olarak her yol Kalite Kongreleri düzenleyerek EFQM lisansıyla firmaları değerlendirdiği modeliyle Kalite Ödülleri verir, Türkiyede bu ödülleri alan firmalarda EFQM Genel Merkezine yani Avrupaya başvurarak orada da kalite ödülü almaya çalışır, Kocaelide de bu ödülleri almış kuruluşlar bulunmaktadır.
Ayrıca “kuruluş” diye bir kelime kullanılır jargonda. Bu kelime kamu ise kurum, özel sektör ise şirket/firma, sivil toplum örgütü ise dernek, vakıf, vb. isimler kullanırız. Tüm bu isimlerin yerine tek bir kelime yani “kuruluş” kullanılmaktadır.
Bunları niye yazdım?
Öncelikle tanımlamasını yapacağımız konunun sahibi olan kurumların ve konuların isimlerini zikretmek istedim.
Ne demişler, Hz. Ademe yani ilk insana Allah (cc) öncelikle isimleri ve o isimleri nasıl görmesi gerektiğini öğretmiştir. Bismillah dedirtmiş ve her işe de Allahın ismi söylenerek başlamasını emretmiştir.
Bismillah her hayrın başıdır. Biz dahi başta ona başlarız.
EFQM in Mükemmellik Modeli isimli bir modeli var, 9 kriterin 9 kutucuk ile ifade edildiği bir kurumsal modeldir. Rahmetli Türkeşin 9 ışık doktrininden esinlendiler diye düşünmeyin 🙂
Bu modeli YSM Yazılım olarak uygulamaya çalıştığımızdan ötürü anlatmaya ve insanlarda bu bilinci, bu farkındalığı oluşturmaya çalışıyorum.
Yazılarımı okuyanlar bilir, yaşadığımı, yaptığımı, yaşamak istediğim şeyler için yaptığım çabaları ve yapmaya çalıştıklarımı sizlerle paylaşma gayretinde bulunuyorum.
Yazdıklarımı yapan ve yapmaya çalışan bir KOBİ patronuyum, yani ben kendime yazıyorum, sizler de kendi namınıza okuyorsunuz.
Bu vesileyle tüm okurlarıma teşekkür ediyor, başarılar, bol ve bereketli kazançlar dileyerek rızkın kaynağını, sağlığın şifanın kaynağını da unutmadan yaşamalarını diliyorum.
EVET, başlayalım bakalım kafaları kurcalamaya, beyin damarlarını, cidarlarını biraz kaşımaya, genişletmeye 🙂
İdareci, yönetici ve lider arasındaki farkların neler olabileceğini bu yazıyı okumandan önce bir iki dakika boyunca düşünmenizi öneriyorum.
Liderlerin idareci ve yöneticilerden farkı neredeyse siyah ile beyaz arasındaki fark gibidir.
Liderler öncü ve sürükleyici iken idareci ve yöneticiler takipçidirler.
Sürüklemeyi ve önden gitmeyi beceremezler.
Onların işleri idare etmek ve yönetmektir.
Liderler ise öncüdürler.
Liderliğin çok önemli olduğunu hepimiz biliriz.
Gerçek liderlerin çok zor ve çok nadiren yetiştiğini kabul etmemiz gerekir.
Liderlik Avrupa çapında birçok büyük ve kurumsal firma tarafından uygulanmakta olan EFQM mükemmellik modelinin birinci kriteridir. Bu yazı devamı gelecek yazıların birincisidir.
EFQM Mükemmellik Modeli 2010 versiyonunun kriterleri aşağıdaki gibidir:
1. Liderlik
2. Strateji
3. Çalışanlar
4. İşbirlikleri ve Kaynaklar
5. Süreçler, Ürünler ve Hizmetler
6. Müşterilerle İlgili sonuçlar
7. Çalışanlarla İlgili sonuçlar
8. Toplumla İlgili Sonuçlar
9. Temel Performans Sonuçları
9 kutu, 9 kriter diye aklımızdan çıkartmayalım.
Liderlik kriterinin birinci kriter olmasının bir rastlantı olmadığını ve bilinçli bir şekilde kurgulandığını bilmemiz gerekir.
Peki liderlik kriterinin birinci kriter olarak seçilmesinin sebepleri neler olabilir?
Bir kurum için liderin yapacağı öncülük, liderin belirleyeceği misyon ve vereceği vizyon kuruluş ve çalışanları için gerçekten hayati bir öneme sahiptir.
Kuruluşun hedefleri liderler tarafından belirlenir.
Bu hedefe hangi araçları kullanarak ve hangi rotayı izleyerek ulaşılacağı da yine büyük oranda lider tarafından belirlenir.
Kendi kuruluşlarımızda özel sektörü örneğin KOBİleri ele alarak söylemek gerekirse liderler genel müdürler, yani şirket sahibi veya ortaklarından biridir. Yani dışarıdan gelmeyecektir, içeriden yetişmelidir. LEAD İngilizcede yönlendirmek, yönetmek anlamlarına geldiğinden LEADER kelimesi LEAD eden yani YÖNLENDİREN demektir.
Başarı nedir ve nasıl ulaşılır derseniz? Bakalım biz de ne deriz 🙂
Liderin doğru hedefleri seçmesi, çalışanı motive etmesi neticesinde hedeflerin iyi bir performansla gerçekleştirilmesiyle başarıya ulaşılır.
Yine aynı perspektiften bakar isek; liderlik eksikliği ya da liderlerin değişimi de kurum için hayati bir takım sonuçların doğurabileceğini görebiliriz.
Kuruma yön veren liderin kuruluştan ayrılması açık denizlerde yol alan bir yelkenlinin ana direğinin yıkılması gibi bir sonuç doğurabilir.
Bu durumda esen hiçbir rüzgarın kuruma yön veremeyeceği aşikardır.
Aynı sağlamlık ve dirayete sahip başka bir direğin ikame edilmesi beklenir.
Liderlik değişimi ile birlikte kuruluşunun tüm çalışanları ve işbirlikleri tarafından benimsenmiş olan vizyon ve değerlerinin de değişmesi gerçekten sancılı bir takım sonuçları ortaya koymuştur. İnsana verilen değerin yavaş-yavaş törpülenmesi ile birlikte çalışan motivasyonu kaybolmaya başlamış verimlilik ciddi oranda azalmıştır.
Hedeflerin belirsizleşmesi, kurumsallaşmış kariyer geliştirme sistemi, performans geliştirme sistemi gibi süreçlerin pasifize edilmesi ile bu sonuçlar daha da derinleşmiştir.
Mükemmellik Modelini uygulayan bir liderin yapması gereken en önemli işlerden biri de sürekli bir şeyleri ölçmek ve onların gidişatına göre de işine yön vermektir. Yani kurumsal yönetimin anahtarlarından en önemlisinin ölçüm olduğunu söyleyebiliriz. “Ölçmezsen yönetemezsin” klişesi önemli oranda bir gerçek aslında. Ölçüme önem vermeyen ve hiç ölçmediğini söyleyen bir kurumu inceleseniz en azından finansal verilerini ölçtüğünü görürsünüz. Ölçmeye mecburuz.
Mükemmellik yolculuğundaki bir kurum neleri ölçmeli?
YSM Yazılım olarak KOSGEB KOBİ Proje Destek programında sunduğumuz projemizin adı neydi ?
“YSM Mükemmellik Yolculuğu 2015”
Tabi ki kurumun hedef ve stratejileri doğrultusunda ana süreç ve destek süreçlere ait verilerin izlenmesi gerekir. En önemlilerinden bir kısmını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
1.Finansal veriler
2.Satış miktarları
3.Çalışan memnuniyet oranı
4.Müşteri memnuniyet oranı
5.Tedarikçi memnuniyeti
6.Tedarikçi değerlendirmeleri
7.Süreçlerde yapılan iyileştirmeler
8.İyileştirmeler sonucu yaratılan katma değer
9.Süreç performansları
10.Çalışan performansı
11.Hata sayıları ve kaza sayıları
12.Müşteri şikayetleri
13.Kurumsal yetkinlikler
14.Çalışan yetkinlikleri
Yapılan bu temel ölçümlerin önemli bir kısmı kurumsal karnenize girdi olacak.
Mükemmellik yolculuğunu taçlandırmak isteyen ve EFQM mükemmellik ödülüne başvuran kuruluşlar ise bu ölçümleri kullanarak kurumlarının başarılarını ispat edeceklerdir.
Dua edelim, her şey dua üzerine kurulmuştur.
Dua 2 türlüdür bir manevi bir de maddi.
Manevi tarafınızı bilemem, inşallah bugünkünden daha iyi olur, maddi yani fiili duanız yani çalışmanız ve bu yazıdan aldığınız ilhamla olmaya çalışacağınız LİDERLİK nosyonunuz çok önemli.
He beraber başarılı LEAD-ER yani LİDER olalım ve yeni LİDER KADROSU yetiştirelim.
Bu kişiler çocuğumuz, kardeşimiz, akrabamız ve bizlerle beraber yola çıkan birlikte yükü omuzladığımız çalışanlarımız olabilir.
Varsa bir eksiğimiz kusurumuz iletisim@ysmyazilim.com adresine tavsiyelerinizi bekliyorum. Kendinize iyi bakın.
Saygılarımla,
Sedat YAZICI
0533 320 03 52