Sayın Patron, ARTIK ANLA 2!

15 Haziran 2010

Anfora Su’dan YSM Yazılım’a Teşekkür Mektubu

21 Haziran 2010

Artık ANLA 3! Stratejik Yönetim? Nasıl Kullanmalıyız?

Sayın PATRON Artık ANLA 3 ! Stratejik Yönetim ne demektir? Nasıl Kullanmalıyız?

Merhabalar,

Yine bir başka makalemizle size ukalalık (eski dilde akıllılık) etmeye çalışarak hem kendi söküğümüzü dikerken nelere dikkat ettiğimizi, hem de sizin sökükleri dikerek nasıl daha kurumsal ve profesyonel, çağdaş bir yönetim sistemine sahip olacağınız konusunda sizlere ayna tutma, rehber olma anlayışımızı ortaya koyarak faydalı bir şeyler üretmeye ve sıkılmadan sohbet havasında bu yazıyı size okutmaya çalışacağız.

Yazılarımız hep “Sayın Patron” ile başlıyor, sebebi de işletmelerimizin büyük çoğunluğu KOBİ ve Patron şirketi. Tıpkı bizimkisi gibi. Biz bu sökük dikme olayına bizim YSM de ciddi kafayı taktık, başkası “Kaizen” veya “İyileştirme” veya “Çözüm Toplantıları” diyorlar biz Anadolu tabiriyle “sökük dikme” diyoruz, varın siz “Kurumsallaşma toplantıları” diyin varın siz “mükemmellik yolculuğu” diyin. Ayda bir cumartesi sabah kahvaltıyla başlayıp öğlen biten ve sonrasında dağıldığımız tek hafta sonu çalışmamız. Her ne derseniz diyin düşüncemiz “bugünümüz dünden ileride olsun ki zarar-ziyan bizden uzak olsun” felsefesini iş hayatımızda da uygulayabilme gayretindeyiz.

“Sayın Patron ….” serisinin üçüncü yazısı olan bu yazı, öncekilerindeki akıllılık (ukalalık) edip söylediklerimizi nasıl uygulayacağımızı, Stratejik Yönetim diyip durduğumuz şeyin gerçekte ne olduğunu, YSM olarak geliştirdiğimiz ve adına “KOBİpirin” dediğimiz “YSM IPOT” dediğimiz yazılım modüllerinin içinde çok-çok genel manada ne olduğunu ve ne olacağını izah etmeye çalışacağız.

Az da olsa şu “semada hoş bir seda bırakan Sedat” olmaya çalışarak bu millete neler katabiliriz düşüncesinin derdi ızdırabı içinde ulusal kalkınmaya el verip, ihracata, yurt içi ve yurt dışı pazarlara ulaşmada yardımcı olmaya ufkunuzu daha da ötelere taşımaya çalışacağız.

Hani bir şeyler söylemiştim önceki yazılarımda: “Şirketini yönetmek için kendini yönetmelisin” ve “Şirketin çapı senin çapın kadardır”. İşte bu çapı bu çağda geliştirip fiili duayı size yaptırmak ve el açıp istediklerinizin gerçekleşmesi için fiili icraat da bulunarak duanızın yerine gelmesi için yapacağınız çalışmanın size modern tekniklerini aktarmak da bizlerin fiili gayretidir.

“Medenilere galebe ikna iledir” derler hem kendimiz ikna olacağız, hem pazarımızdaki müşterimiz olacak, hem de el açıp dua ettiğimiz yüce mevlamız ikna olacak ki akabinde başarı gelsin. Öyle değil mi?

Strateji Nedir?

Strateji kelime anlamıyla “sevketme, yöneltme, gönderme, götürme ve gütme” demektir. Latince de “nehir yatağı” manasındadır, yani nehrin aktığı yer onu hedefi ise izlediği yolda stratejisidir dersek daha akılda kalan bir tasvir yapmış olurmuyuz? Ne dersiniz?

Sn. Arman Kırım “strateji nedir ?” Sorusuna şöyle cevap veriyor : “Strateji, farkı yaratmaktır. Aynı müşteriye, rakiplere oranla çok daha farklı yararlar sunabilmektir. Bunun için her kurum “iş tasarımları” nı yeniden gözden geçirmelidir. Bugün için toplam kalite zaten bir zorunluluktur. Ama rekabette size bir öncelik sağlamaz. Toplam kalite artık piyasaya girişin ya da sektörde kalabilmenin asgari faturasıdır. O kadar. Kaldı ki, ister toplam kalite, ister re-engineering, isterse yeniden yapılanma olsun, bunların hepsi kurum içinde operasyonel etkinliği artırmaya yarayan şeylerdir.”

Stratejik Yönetim Nedir ?

Stratejik yönetim felsefesini iyi anlatan bir hikaye vardır. Bu hikayenin bir versiyonunu bizde anlatalım da sürüden ayrılmayalım.

Aynı pazarda faaliyet gösteren iki rakip firmanın yöneticileri olası bir birleşmeyi konuşmak üzere kamp yapmak için ormana gitmeye karar verirler. Ormanda iken karşılarına saldırmaya hazır olan büyük bir ayı çıkar. Yöneticilerden biri hemen çantasını atar ve koşu ayakkabılarını giymeye başlar. Diğeri “Ne gerek var? Bir ayıdan hızlı koşarak kaçamazsın” der. Cevap dikkat çekicidir: “Belki ayıdan hızlı koşamam ama seni geçebilirim!”

Stratejik yönetim, şirketin amaçlarına ulaşmasını sağlayacak çok taraflı kararların incelenmesi, hazırlanması ve uygulanmasını hedefleyen bir bilim ve sanattır.

Stratejik yönetim, şirketin yönetim, pazarlama, finans, muhasebe, üretim, kontrol, araştırma ve geliştirme ve bilgi işleme sistemlerini uyum içinde çalıştırarak organizasyonun başarılı olmasını amaçlar. Stratejik yönetim esasen bir süreçtir ve öyle ele alınmalıdır.

Şirket ulaşmak istediği hedefleri, amaçları belirler, onlara ne ölçüde ulaşmak istediğini, ne zaman ulaşmak istediğini belirler ve bunu başarmak için kullanması gereken araçları belirler. Nasıl davranması gerektiğine karar verir. Daha sonra ise bu verdiği kararları uygulamaya başlar.

YSM IPOT da ve KOBİpirin de işte bu hedefleri, ölçütlerini, girdi, çıktı ve işlem adımlarını, süreçlerini tanımlarsınız. Sanırım biraz fikir verdik, yine devam ederiz bu içeriğe… Biz yine dönelim işin teorisine.

Önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz üzere bize teoriye yani işim ilim/bilim tarafında kalmaya özen gösterdiğimiz kadar kitabi olmaktan çıkıp pratik ve kullanılabilir bir araç haline gelerek teorisini bilmeden bir KOBİ patronuna bu modern yönetim teknik ve sistemlerini kullandırmak ve onları daha rekabetçi, daha yönetici, kontrolcü ve daha öncü bir patron haline getirebilmek.

Uygulama aşamasından sonra ise kontrol ve geliştirme süreci başlar. Yapılan uygulamaların sonuçları incelenir ve amaçlara ulaşabilmek için yapılması gereken değişiklikler planlanır ve uygulamaya geçilir. Daha sonra bu uygulamalar da kontrole tabii tutulur ve çember bu şekilde dönmeye devam eder. Tıpkı PUKÖ (Planla-Uyguls-Kontrol et-Önlem al) döngüsü gibi.

Bazıları stratejik yönetim sürecini iki aşamada incelemeyi seçmişlerdir: strateji oluşturma ve strateji uygulama.

Strateji oluşturma sürecinde yapılanlar şunlardır:

1. Organizasyonun felsefesi ve misyonunu belirleme

2. Misyonu başarmak için kısa ve uzun vadedeki hedefleri belirleme

3. Bu hedeflere ulaşabilmek için gerekli stratejileri belirme

Strateji uygulama süreci ise şunlardan oluşur:

1. Belirlenen stratejiye uygun organizasyon yapısının oluşturulması

2. Amaçlara ulaşmak için bütçe, operasyon planı, motivasyon sistemi oluşturulması

3.Belirlenen stratejinin şirket amaçlarına hizmet edip etmediğinin denetlenmesi.

Stratejik yönetim; yöneticilerin işlerini zorlaştıran yeni moda bir yönetim aracı değil, rekabet avantajı yaratacak stratejileri bulmaya ve onları uygulamada değişimi esas almaya yönelik bir yönetim felsefesidir…

Felsefe yapma arkadaş demeyin, bu bakış açısını kazanarak dünyadaki diğer rakiplerinizi önce yakalayın sonra arkanızdan nal toplatın onlara. Bu millet daha önceki bu güzel başarıları gördü, bundan sonrada görebilmesi için bu çalışmaların teorisine, pratiğine ve yazılımına ihtiyacımız var.

Stratejik yönetim; değişimin öngörülebilir olduğuna inanarak buna göre planlar yapmak değil, değişimin belirsizliğini benimsemek ve bu değişimi fırsat olarak kullanabilmektir…

Stratejik yönetim; sektördeki en iyi şirketleri taklit etme esasına dayanan stratejileri başarılı olarak uygulamak değil, yaratıcılığı bir şirket felsefesi olarak benimseyebilmektir… Tabi varsa ?

Stratejik yönetim; misyon ve vizyon tanımlarını kalite belgesi almanın zorunlu bir adımı olarak görmek değil, yeni kurulmuş bir şirketin heyecanını sürekli duymak üzere, vizyona sıkı sıkıya sarılmaktır… Tabi varsa ?

Stratejik yönetim; pazar payı ya da karlılık oranı olarak tanımlanan şirket hedeflerine ulaşmak üzere planlar yapıp sonra onları uygulamak değil, sürekli mükemmeli aramak üzere heyecanı hiç azalmadan devam eden bir yolculuktur…

Stratejik yönetim, performans kriterlerini bağımsız olarak belirlemek değil, onları, şirketleri stratejik amaç ve hedeflerine giden yolda, kilometre taşı olarak kullanabilmektir…

Hemen belirtelim, kimi yönetim uzmanları “stratejik planlama” ile “stratejik yönetim”in aynı anlama gelmediklerini, stratejik planlamanın esasen stratejik yönetimde bir aşamayı oluşturduğunu ifade etmektedirler.

Gerçekten de, bir organizasyonda amaçların gerçekleştirilmesi için stratejiler oluşturulurken ilk aşamada bu stratejilerin bir planlaması yapılır, daha sonra bu planlanan stratejiler uygulanır ve son aşamada ise uygulama sonuçları gözden geçirilir ve denetlenir. Bu nedenle, stratejik planlamayı, stratejik yönetim kavramından ayırmak gerekir.

Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde stratejik yönetimi şu şekilde tanımlamak mümkündür:

Stratejik yönetim, bir organizasyonun amaçlarına ulaşabilmesi için etkili stratejiler geliştirmesini, bunların planlanmasını, uygulanmasını ve kontrolünü ifade eder. Stratejik yönetimin asıl amacı stratejiler oluşturmak, bunları uygulamak ve sonuçlarını denetlemektir. Stratejik yönetimde aşağıdaki soruların analiz edilmesi büyük önem taşımaktadır:

1. Strateji NE’dir?

2. Strateji NİÇİN oluşturulmalıdır?

3. Strateji NE ZAMAN oluşturulacaktır?

4. Strateji oluşturularak NEREYE ulaşılması hedeflenmektedir?

5. Stratejiler NASIL oluşturulacaktır?

6. Stratejiler KİM(ler) tarafından oluşturulacaktır?

Stratejik Yönetim Araçları

Stratejik yönetimde en önemli aşama SWOT analizi yapılmasıdır.

SWOT analizi ile organizasyonun iç ve dış durum değerlendirmesi yapılır.

Portföy analizleri ise strateji seçiminde yararlanılan tekniklerdir.

Q-Sort Analizi, Senaryo Analizi, Vizyon/Mizyon belirleme, arama konferansı, beyin fırtınası, Delphi tekniği, nominal grup tekniği, Açık Grup, Fayda-Maliyet analizi, Risk Analizi vb. karar verme tekniklerinden de stratejik yönetim alanında geniş ölçüde yararlanılır. Demedi demeyin sonra !

Bunların detayına girmeyelim lakin isimlerine şu an aşina olalım yeter. Bunların detaylarını internetten kendinizde bulabilirsiniz, eğer bu yazıya değer verip okur ve de araştırma zahmetine katlanırsanız…

Bu araçlar bilinen yöntemlerdir. Bunların uygulamalı (pratik) halini KOBİpirin ve YSM IPOT da buluyor olacaksınız inşallah. Gerçekten bu bilgileri faydaya dönüştürüp uygulamak ister ve de maddi karşılığını da alabileyim arkadaş derseniz tabii ki.

Kendinize iyi bakın.

Saygılarımla,
Sedat YAZICI
Bilgisayar Yük. Müh.YSM Yazılım Genel Müdürü
Kocaeli Üniversitesi Endüstri Müh. Öğretim Üyesi (Misafir)